Elke ouder van een kind met ADHD kan de kenmerken van ADHD wel opnoemen. Toch zal elke ouder weer andere kenmerken opnoemen, want geen kind met ADHD is gelijk. Kenmerken die Bart liet zien, en nog steeds trouwens, zijn niet stil kunnen zitten, erg aanwezig zijn qua gedrag en geluid, niet kunnen concentreren, snel boos, en zo kan ik nog wel even doorgaan.
Wanneer je merkt dat je kind anders is dan anders, dan ga je op zoek naar antwoorden. Is jouw kind anders dan anders, en denk jij kenmerken van ADHD te zien bij jouw kind, dan kan dit artikel jou misschien op weg helpen.
ADHD uitgelegd in gewone mensentaal
Cathelijne Wildervanck, van ADHD Centrum Nederland, heeft een E-Book geschreven met de titel: Heeft mijn kind ADHD? Deze is gratis te downloaden via de website ADHD Centrum Nederland. In dit E-Book legt zij, in normale mensentaal, goed uit wat ADHD nou eigenlijk is:
‘ADHD houdt in dat iemand het op de een of andere manier zo druk heeft in zijn hoofd, dat er weinig meer bij kan. Met een vol hoofd kun je het zo druk hebben, dat daardoor de leerstof van school er niet meer bij kan, dat je niet altijd door hebt wat er gezegd wordt of wat er van je verwacht wordt, dat je bijvoorbeeld over grenzen van anderen heen gaat omdat je eigenlijk geen ruimte meer hebt in je hoofd voor aanvoelen en invullen van wensen en gevoelens van anderen.
Doordat je zo veel bezig bent met alle prikkels in je hoofd te managen, je niet meer zo goed door hebt wat de rest van je lichaam doet en je dus struikelt, dingen laat vallen, harder slaat dan bedoeld, ect. Ook kan het zijn dat het zo druk is in je hoofd dat je er zelf ook gek van wordt, en je onbedoeld afreageert en dus een nogal kort lontje hebt.
Veel mensen met ADHD zijn ‘triggerhappy’: er hoeft maar iets te gebeuren en ze schieten in actie, snel en vaak ondoordacht.’
Persoonlijk herken ik deze volledige omschrijving, en zie ik mijn eigen zoon voor me. Maar het kan natuurlijk ook zo zijn dat je maar een gedeelte van je kind herkent in bovenstaande omschrijving. Ditzelfde geldt voor de kenmerken van ADHD. Veel kenmerken zullen zeer herkenbaar zijn en andere weer helemaal niet. Ook de kenmerken worden in dit E-Book beschreven.
De kenmerken van ADHD
Voordat ik overga op veel voorkomende kenmerken van ADHD wil ik nog wel aangeven dat, wanneer je veel herkenning ziet in onderstaande, je kind natuurlijk niet per se ADHD hoeft te hebben.
Nadat ik mijzelf had verdiept in de kenmerken, heb ik deze informatie gebruikt om het gesprek aan te gaan met school en met de diverse specialisten. Ook heeft deze informatie mij geholpen in de omgang met Bart. Het hoe en waarom hij op bepaalde dingen reageerde, werd door deze kenmerken duidelijk. Hierdoor was ik beter in staat om hem te begrijpen en zaken op een andere manier aan te pakken.
Voorbeelden van ADHD-gedrag kunnen zijn:
- Slordigheidsfouten bij bijvoorbeeld school of andere activiteiten of werkjes
- Weinig of juist extreem veel aandacht voor detail
- Moeite om aandacht vast te houden wanneer er iets gevraagd wordt
- Lijkt niet te luisteren en mist hierdoor informatie
- Doet andere dingen dan gevraagd zijn omdat het niet gehoord is
- Kan moeilijk organiseren bij bijvoorbeeld schoolwerk of andere taken
- Kan helemaal opgaan in een bepaalde taak
- Is vaak spullen kwijt
- Snel afgeleid
- Vergeet vaak wat hij of zij moet doen
- Staat vaak op van zijn of haar plaats wanneer het de bedoeling is dat je blijft zitten
- Rent veel rond en klimt overal op
- Zit veel te draaien en te wiebelen op de stoel
- Kan maar moeilijk rustig spelen of zichzelf bezighouden
- Praat veel en snel
- Is veel in de weer en kan erg doordraven
- Kan moeilijk ontspannen
- Kan moeilijk op zijn beurt wachten
- Stoort vaak andere mensen wanneer deze in gesprek zijn
- Geeft vaak al antwoord voordat de vraag helemaal gesteld is
Kenmerken van ADHD versus kind-eigen gedrag
Veel van de bovengenoemde kenmerken zal je tegenkomen bij elk kind, het is dan ook lastig om ADHD-gedrag te benoemen. Deze kenmerken van ADHD kunnen lijden tot een diagnose van ADHD wanneer een kind minimaal zes van deze gedragingen vertoont, gedurende een langere periode (minimaal een half jaar). Daarnaast is het zo dat er mogelijk pas sprake is van ADHD als dit gedrag afwijkt van wat je mag verwachten van een kind op die leeftijd. Dit gedrag moet in minimaal twee verschillende situaties voorkomen, bijvoorbeeld thuis en op school.
Verder onderzoek laten doen bij kenmerken van ADHD
Herken je veel van je kind in de omschrijving over ADHD en in de genoemde kenmerken van ADHD, dan kun je ervoor kiezen om verder onderzoek te laten doen. De school van je kind kan je hierbij helpen, maar ook je huisarts, de kinderpsychiater of de GGZ kunnen ondersteuning bieden.
De keuze voor het laten doen van onderzoek is zeer persoonlijk. Wij stonden daarvoor open omdat we zagen dat Bart het echt moeilijk had op bepaalde vlakken. Op school vond hij moeilijk aansluiting en was hij een stoorzender in de klas, en thuis hadden wij moeite om hem te begrijpen en liepen de spanningen op sommige momenten te hoog op.
Niet alleen je kind kan baat hebben bij een diagnose, ook jijzelf en de rest van je gezin kunnen geholpen zijn met een diagnose. Ons hielp het enorm, maar dat is natuurlijk afhankelijk van je eigen persoonlijke situatie.
Stel jezelf een aantal vragen wanneer je twijfelt over het doen van onderzoek naar ADHD
In het E-Book van Cathelijne Wildervanck worden een aantal heldere vragen geformuleerd die kunnen helpen bij het bepalen of je onderzoek wilt laten uitvoeren. Zie jij bij je kind duidelijke kenmerken van ADHD en twijfel je of je onderzoek wilt laten uitvoeren, dan kunnen deze vragen je op weg helpen:
Zal de diagnose ADHD mij of ons een gevoel van opluchting geven?
Je hebt al gemerkt aan je kind dat deze anders is dan andere kinderen, maar je weet nog niet waar dit gevoel vandaan komt. Een diagnose kan dan misschien een gevoel van opluchting geven.
Kan medicatie mijn kind helpen?
Of je kind met medicatie geholpen is, dat kan alleen een arts of psycholoog je vertellen. Belangrijk is ook of je hier zelf voor open staat.
Creëer ik meer hulp en begrip bij een diagnose?
Soms heb je gewoon extra hulp nodig bij de begeleiding van je kind. Wanneer je kind veel kenmerken van ADHD heeft, dan kan deze al je energie opslokken. Extra hulp, en begrip van familie en vrienden, kan door een diagnose tot stand komen. Let op, het is natuurlijk niet noodzakelijk om een diagnose ADHD te hebben om hulp te krijgen, het is namelijk heel goed mogelijk dat jij nu al alle hulp en begrip krijgt zonder een diagnose.
Heeft een diagnose van ADHD nadelige gevolgen voor mijn kind?
Dit is een vraag die ik mijzelf ook gesteld heb. Geef ik mijn kind nu een ‘stempel’ en wat zijn hier de gevolgen van. En bevestig ik nu naar mijn kind dat ik hem ‘lastig’ vindt? Wij konden voor onszelf deze vraag heel goed met nee beantwoorden, maar wellicht vind jij dat moeilijker. Praten met andere ouders met kinderen met ADHD kan hierbij heel erg helpen.
Omgaan met jouw kind met ADHD
Of je nu wel of niet besluit om verder onderzoek te laten uitvoeren omdat je duidelijke kenmerken van ADHD ziet bij jouw kind, deze kenmerken zullen er altijd zijn en gaan niet weg door een diagnose.
In onze situatie heeft de diagnose ons geleerd om op de juiste manier met Bart om te gaan. Bart krijgt medicatie waardoor hij zich beter kan concentreren op school, hij maakt zijn werk af, onderbreekt de juf niet meer en is ook niet altijd meer de stoorzender. Ook heeft hij sinds hij medicatie gebruikt echt vriendjes op school.
Ook thuis hebben wij, met hulp van de therapeuten, leren omgaan met Bart zijn ADHD. Wij hebben met het hele gezin een gesprek gehad, zodat onze andere kinderen ook leerden wat er in Bart zijn hoofd gebeurt. Bart heeft geleerd om aan te geven wanneer het ‘druk’ is in zijn hoofd zodat we hier rekening mee kunnen houden. En er is meer begrip in huis wanneer de spanningen hoog oplopen omdat soms zaken niet gaan zoals ze moeten gaan.
Kinderen met ADHD zijn gebaat bij een duidelijke planning, meer hierover lees je in mijn artikel: Een planbord geeft een kind rust, regelmaat en veiligheid
Kijk voor meer informatie op ADHD centrum Nederland
Op de website van ADHD centrum Nederland vind je nog meer informatie over de kenmerken van ADHD. Deze website staat vol met informatie voor verschillende doelgroepen. Ook hebben zij een webshop en geven ze workshops voor mensen met ADHD en hun omgeving.
Ik ben Cathelijne heel dankbaar voor haar waardevolle E-Book met duidelijke uitleg en praktijkvoorbeelden.
Zie jij nog andere kenmerken van ADHD bij jouw kind, laat dit dan weten in de reacties onder dit bericht. Je mag mij natuurlijk ook altijd een berichtje sturen via de contactpagina.
Wil jij zelf je persoonlijke verhaal vertellen op mijnkindheeftadhd.nl, neem dan contact met mij op, samen zorgen wij er dan voor dat jouw verhaal gedeeld wordt met andere ouders van kinderen met ADHD.
